ภาวะโลกร้อน คือ ภาวะที่อุณหภูมิโลกสูงขึ้นเป็นสาเหตุภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงปริมาณฝน ระดับน้ำทะเล ปัญหาอยู่ที่คาร์บอนไดออกไซด์ยอมให้พลังงานแสงอาทิตย์ผ่านมาโลกแต่กั้นไม่ให้พลังงานกลับสู่บรรยากาศความร้อนสะสมมากขึ้นเรียกว่า ปรากฏการณ์เรือนกระจก  ปัจจัยสำคัญมาจากการปล่อยก๊าซพิษต่างๆจากโรงงาน

ก๊าซและสารที่มีผลกระทบต่อภาวะโลกร้อนมี 6 ชนิดได้แก่

1)ไอน้ำตัวพาและกระจายความร้อน เกิดจากการเผาไหม้เชื้อเพลิงหรือก๊าซธรรมชาติ การหายใจ การคายน้ำของสัตว์และพืช

2) ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ การส่งคาร์บอนไดออกไซด์กลับคืนสู่บรรยากาศทำให้พลังงานความร้อนสะสมบนผิวโลกและในบรรยากาศเพิ่มขึ้น

3) ก๊าซมีเทน เกิดจากการย่อยสลายซากสิ่งมีชีวิต ดูดกลืนรังสีอินฟราเรด

4) ก๊าซไนตรัสออกไซด์ เกิดจากการย่อยสลายซากสิ่งมีชีวิตโดยแบคทีเรียแต่ปัจจุบันมาจากอุตสาหกรรมที่ใช้กรดไนตริกนกระบวนการผลิตส่งผลกระทบโดยตรงต่อการเพิ่มความร้อนและเมื่อก๊าซอยู่ในบรรยากาศชั้นสตาโตสเฟียร์จะทำปฏิกิริยากับก๊าซโอโซน ทำให้เกราะป้องกันรังสีอัลตราไวโอเล็ตของโลกลดลง

5) สารประกอบคลอโรฟลูออโรคาร์บอน (CFC) หรือฟรีออน เกิดจากอุตสาหกรรม เครื่องใช้ที่มีองค์ประกอบคลอรีน ฟลูออไรด์ โบรมีนสามารถทำลายโอโซนและโอโซนในชั้นสตราโตสเฟียร์เป็นเกราะกันรังสี UV ซึ่งอันตรายต่อสิ่งมีชีวิตจากดวงอาทิตย์ออก 99 % ก่อนถึงพื้นโลก

6) โอโซนในชั้นโทรโพสเฟียร์เป็นพิษต่อรางกาย ดูดกลืนรังสีอินฟราเรดทำห้เกิดพลังงานความร้อนสะสมบนพื้นโลกโอโซนชั้นนี้เกิดจากการเผาไหม้มวลชีวภาพและการสันดาปเครื่องยนต์  

ผลกระทบจากภาวะโลกร้อน

            เอลนิโญ ปรากฏการณ์นี้ทำให้ฝนตกหนักในตอนเหนือของทวีปอเมริกาใต้แต่ก่อให้เกิดความแห้งแล้งในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และออสเตรเลียตอนเหนือ การเกิดไฟไหม้ป่าอย่างรุนแรงในอินโดนีเซีย

            ลานิโญ มีลักษณะคล้ายคลึงกับสภาวะปกติแต่รุนแรงกว่า ทำให้เกิดความแห้งแล้งตอนเหนือของทวีปอเมริกาใต้และเกินฝนตกหนักในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งสองปรากฏการณ์นี้เกิดจากความผกผันของกระแสอากาศโลกบริเวณเส้นศูนย์สูตรเหนือมหาสมุทรแปซิฟิกซึ่งนักวิทยาศาสตร์วิเคราะห์ว่าเกิดจากโลกร้อน

           แผ่นน้ำแข็งขั้วโลกละลายนอกจากจะส่งผลให้ระดับน้ำทะเลสูงขึ้นแล้วยังทำให้อัลบีโดของโลกลดลงอีด้วยคือพื้นที่สีขาวซึ่งทำหน้าที่สะท้อนแสงรังสีจากดวงอาทิตย์คืนสู่อวกาศลดน้อยลง น้ำทะเลมีอัลบีโดน้อยกว่าน้ำแข็ง พื้นที่สีเข้ม เช่น น้ำทะเลดูดความร้อนได้ดีและส่งผลซ้ำเติมทำให้อุณหภูมิและระดับน้ำทะเลซึ่งเจือจางจากการละลายน้ำแข็งส่งผลให้การไหลเวียนของกระแสน้ำในมหาสมุทรเปลี่ยนทิศทางและความจุความร้อนเปลี่ยนไปทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลกอย่างรุนแรง

            ผลเสียต่อสุขภาพจากภาวะอกาศร้อนจัดที่เกิดขึ้น ทำให้คนเราเกิดโรคฮีตสโตรกที่เกิดจากร่างกายได้รับความร้อนเกินไปจนร่างกายปรับตัวไม่ทันมีผลถึงแก่ชีวิตได้ นอกจากนั้นอาจเกิดอาการภูมิแพ้เนื่องจากคาร์บอนไดออกไซด์ที่เพิ่มสูงขึ้นจนเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดภูมิแพ้มากขึ้นและยังส่งผลทำให้เชื้อโรคต่างๆเจริญเติบโตได้อาจมีการกลายพันธุ์ การระบาดของโรคเกิดได้ง่าย

ผลกระทบต่อประเทศไทย

            นักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าระดับน้ำทะเลอาจขึ้นสูงอีกถึง 90 เซนติเมตรในอีกร้อยปีข้างหน้า สถาบันสิ่งแวดล้อมไทยประเมินไว้ว่า มีความเป็นไปได้ของภาวการณ์ขาดน้ำในพื้นที่ลุ่มน้ำที่ใหญ่ที่สุดของประเทศและอุทกภัยรุนแรงขึ้น ภาคใต้ฝนตกรุนแรงขณะที่ภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงใต้จะแล้ง สัตว์และพืชบางชนิดสูญพันธุ์ ปะการังฟอกสีในอ่าวไทยและฝั่งทะเลอันดามัน การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศทำให้ปริมาณน้ำลด แหล่งน้ำที่เคยสมบูรณ์อาจแห้งคอดบางฤดู เกิดภัยธรรมชาติบ่อยและรุนแรง โรคระบาดที่สัมพันธ์กับการบริโภคอาหารและน้ำดื่มมีแนวโน้มสูงขึ้น

ปัญหาโลกร้อนกับความร่วมมือในระดับประเทศ

           พิธีสารโตเกียวข้อตกลงระหว่างนานาประเทศเกี่ยวกับการดูแลเยียวยาสภาวะภูมิอากาศของโลก เป็นมาตรการทางกฎหมายร่วมกันของนานาประเทศ มีการร่างอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศเพื่อใช้รับมือกับสภาวะโลกร้อน มีจุดมุ่งหมายสูงสุด คือ ภายในปี 2551-2555 ให้ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลกลงประมาณ 5.2 % ของระดับที่ปล่อยออกมาในปี 2533

           พิธีสารมอนทรีออลว่าด้วยสารทำลายชั้นบรรยากาศโอโซน มีจุดมุ่งหมายในการยับยั้ง และลดการผลิตการใช้สารที่ทำลายบรรยากาศชั้นโอโซน

           ยุโรปมีการกำหนด “ระเบียบของสภายุโรป และของคณะมนตรียุโรปลงวันที่ 27 มกราคม 2003 ว่าด้วยซากอุปกรณ์ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์” หรือที่รู้จักกันในนามระเบียบ WEEE มีเป้าหมายควบคุมเกี่ยวกับเศษซากขยะอิเล็กทรอนิกส์ที่สามารถก่อให้เกิดผลกระทบกับสภาวะแวดล้อมได้ซึ่งควบคุมกันตั้งแต่ระดับการออกแบบผลิตภัณฑ์ การเก็บรวบรวม การคัดแยกเศษซาก การนำกลับมาใช้ประโยชน์โดยคลอบคลุมสินค้า 10 ประเภทดังนี้ 1) เครื่องใช้ในบ้านขนาดใหญ่  2) เครื่องใช้ในบ้านขนาดเล็ก  3) อุปกรณ์สารสนเทศและโทรคมนาคม  4) เครื่องใช้สำหรับผู้บริโภค  5) อุปกรณ์ที่ให้แสงสว่าง  6) เครื่องมือไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์  7) อุปกรณ์กีฬา เครื่องหย่อนใจ และของเล่น  8) เครื่องมือทางการแพทย์ 9) เครื่องมือที่ใช้ในการควบคุมและติดตาม 10) เครื่องจำหน่ายสินค้าอัตโนมัติรวมทั้ง ATM

วิธีลดโลกร้อน

กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม จึงได้จัดทำคู่มือ 80 วิธีหยุดโลกร้อนขึ้นมาแจกจ่ายให้ประชาชน เนื่องในวันสิ่งแวดล้อมโลกประจำปี 2550 ไว้ดังนี้

     ประชาชนทั่วไป

ลดการใช้พลังงานในบ้านปิดเมื่อไม่ใช้งานและถอดปลั๊กเพื่อลดการเสียพลังงานในโหมดแสตนด์บาย เลือกใช้สินค้าที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ลดการขับรถยนต์ส่วนตัวลง

      เกษตรกร ชาวสวน ชาวไร่ ชาวนา

ลดการเผาป่าหญ้าเพื่อกำจัดวัชพืชและเปิดพื้นที่ทำการเกษตร ปลูกพืชผักห้หลากหลาย ตามฤดูกาล ลดการช้สารเคมีในการเกษตรเป็นการลดการปล่อยไนตรัสออกไซด์สู่บรรยากาศโลกแล้วยังลดต้นทุนการผลิต

      สถาปนิกและนักออกแบบ

ออกแบบพิมพ์เขียวบ้านพักอาศัยช่วยลดโลกร้อน มีการพึ่งพาทิศทางลม ดูทิศทางการขึ้น ตกของดวงอาทิตย์ ช่วยออกแบบสร้างบ้านหลังเล็กซึ่งใช้พลังงานและวัสดุอุปกรณ์น้อยกว่าบ้านหลังใหญ่

       สื่อมวลชน นักสื่อสารและโฆษณา

ใช้ความเชี่ยวชาญในวิชาชีพเพื่อให้ความรู้ และสร้างความตระหนัก ความสนใจกับสาธารณชนเกี่ยวกับภาวะโลกร้อน เล่าความจริงเรื่องโลกร้อนให้ประชาชนและรัฐบาลเข้าใจสถานการณ์จริงที่เกิดขึ้น ใช้ความคิดสร้างสรรค์เพื่อร่วมรับผิดชอบสังคมออกแบบงานโฆษณาที่สอดแทรกปัญหาโลกร้อนอย่างมีรสนิมและเป็นจริงไม่โกหก

      ครู อาจารย์

สอนเด็กเกี่ยวกับปัญหาภาวะโลกร้อน ใช้เทคนิคการเรียนรู้หลากหลายจากกิจกรรม

      นักวิจัย นักวิทยาศาสตร์ และวิศวกร

ค้นคว้าวิจัยหาแนวทางและเทคโนโลยีใหม่ที่มีประสิทธิภาพลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ศึกษาวิจัยระดับพื้นที่เพื่อข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับผลกระทบของภาวะโลกร้อนต่อพื้นที่เสี่ยง ประสานทำงานร่วมกับนักสื่อสารและโฆษณาเพื่อแปลงข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ไปสู่การรับรู้ เข้าใจของประชาชนนวงกว้าง

      นักธุรกิจ อุตสาหกรรมและบริการ

ลงทุนพัฒนาพลังงานทดแทนที่มีประสิทธิภาพสูงต้นทุนต่ำ

      นักการเมือง ผู้ว่าราชการและรัฐบาล

มีนโยบายชัดเจนที่จะหยุดโลกร้อน สนับสนุกการวิจัยที่จะช่วยลดคาร์บอนไดออกไซด์ก๊าซพิษต่างๆในอุตสาหกรรม